سدیم کربنات خشک (Merck 106392) Sodium carbonate anhydrous

سدیم کربنات خشک (Sodium Carbonate Anhydrous) چیست؟

سدیم کربنات خشک که با نام‌های دیگری مانند سودا اش (Soda Ash)، کلسینه سودا (Calcined Soda) یا کربنیک اسید دی‌سدیم سالت (Carbonic acid disodium salt) نیز شناخته می‌شود، یک نمک سفید، کریستالی و محلول در آب است که از اسید کربنیک به دست می‌آید. فرمول شیمیایی این ترکیب Na₂CO₃ بوده و دارای وزن مولکولی ۱۰۵٫۹۹ گرم بر مول می‌باشد. این ماده در دمای ۸۵۱ درجه سانتی‌گراد ذوب می‌شود و در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد با pH حدود ۱۱٫۱۶، در آب حل می‌شود.

محصول کد ۱۰۶۳۹۲ از برند Merck یکی از با‌کیفیت‌ترین نمونه‌های موجود در بازار جهانی است که در بسته‌بندی‌های ۵۰۰ گرم، ۱ کیلوگرم، ۵ کیلوگرم و ۲۵ کیلوگرم عرضه می‌گردد.

کاربردهای سدیم کربنات در صنایع مختلف

سدیم کربنات یک ترکیب بسیار پرکاربرد در حوزه‌های گوناگون صنعتی و آزمایشگاهی است. مهم‌ترین کاربردهای آن عبارتند از:

• صنایع شیشه‌سازی: برای کاهش نقطه ذوب سیلیس و افزایش کارایی فرآیند ذوب.

• تولید مواد شیمیایی: به عنوان ماده اولیه در تهیه سدیم هیدروکسید، سدیم بی‌کربنات و فسفات‌ها.

• صنایع شوینده و تمیزکننده: به عنوان عامل قلیایی جهت حذف چربی‌ها و رسوبات.

• فرایندهای تصفیه آب: برای کنترل pH و خنثی‌سازی اسیدها.

• داروسازی: به عنوان تنظیم‌کننده pH و بافر در برخی فرمولاسیون‌های دارویی.

کاربرد سدیم کربنات در پزشکی و داروسازی

گرچه سدیم کربنات خشک به‌طور معمول به عنوان دارو دسته‌بندی نمی‌شود، اما در برخی کاربردهای درمانی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• ضد اسید (Antacid): در کاهش علائم سوزش معده و سوء‌هاضمه با خنثی‌سازی اسید معده.

• درمان اسیدوز متابولیک در بیماران کلیوی: به‌ویژه در محلول‌های دیالیز برای تنظیم تعادل اسیدی-قلیایی بدن.

• تنظیم pH در ترکیبات دارویی به عنوان بافر.

مکانیسم اثر سدیم کربنات

سدیم کربنات با خاصیت قلیایی خود، اسیدهای بدن را خنثی کرده و از این طریق در تنظیم pH نقش ایفا می‌کند. به عنوان مثال:

• در معده، با اسید هیدروکلریک (HCl) واکنش داده و نمک (NaCl)، آب و گاز دی‌اکسید کربن تولید می‌کند.

• در بیماران کلیوی، با تأمین یون‌های بیکربنات، به اصلاح شرایط اسیدوز متابولیک کمک می‌کند.